กลุ่มหัตถกรรมดอกไม้ใบยางพารา ท่องเที่ยวไทย จังหวัดสงขลา

ดอกไม้ใบยางพารา จังหวัดสงขลา

กลุ่มผู้ผลิต กลุ่มหัตถกรรมดอกไม้ใบยางพารา

สถานที่ผลิต 50/2 บ้านหูแร่ หมู่ที่ 3 ตำบลทุ่งตำเสา อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา

ประธานกลุ่ม นางชวน สุราตะโก

ประวัติความเป็นมา เริ่มรวมกลุ่ม เมื่อปี 2519โดยการทำอาชีพปุ๋ยหมัก, ปลูกผักสวนครัว, การถนอมอาหาร โดยการนำของผู้ใหญ่บ้านประยูร สุวรรณกาญจน์ จากการรวมกลุ่ม พัฒนาคน ประกอบกับการส่งเสริมจากส่วนราชการ เจ้าหน้าที่ และแนวคิดกลุ่มในการประกอบอาชีพเสริมอื่น ในปี 2536โดยการนำของนายยุทธ พูลสวัสดิ์ และจากเจ้าหน้าที่ ดูงานและสมาชิกกลุ่มเห็นดอกไม้จากธรรมชาติ จึงมีแนวคิดทำดอกไม้ใบยางขึ้นโดยดอกแรกทำเป็นรูปแบบดอกกุหลาบ โดยใช้กระบวนการต้มใบยาง แล้วใช้แปรงสีฟันขัดให้เหลือเส้นใย ย้อมสีทำขนม ขายครั้งแรกในวัดหูแร่ ได้ 25 บาทสมาชิกก่อตั้งจำนวน 15 คน

ต่อมา ปี 2537ได้มีการพัฒนาโดยการแช่ใส่กระสอบปุ๋ย ใส่ตะกร้า เริ่มออกจำหน่ายตลาดภายนอกชุมชน ณห้างจุลดิศ หาดใหญ่ แต่ขายไม่ได้ เพราะสีไม่เป็นธรรมชาติจึงเริ่มได้แนวคิดจากดอกไม้ธรรมชาติ โดยการนำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้ คือ สีแดง ใช้มะนาวโมโหและสีเหลืองใช้ขมิ้น นอกจากนี้ก็ใช้ดอกหญ้าเป็นเกสรดอกไม้ทำให้ได้ผลิตภัณฑ์ออกมาใกล้เคียงเหมือน ธรรมชาติมากขึ้น และพัฒนามาเรื่อย ๆจนมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักโดยทั่วไป

กลุ่มหัตถกรรมดอกไม้ใบยางพาราได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานทุกภาคส่วน เช่น องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสำนักงานเกษตรอำเภอ สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอ และภาคเอกชน เช่น สโมสรโรตารี่สนับสนุนในด้านงบประมาณ การผลิต การพัฒนารูปแบบการบรรจุภัณฑ์ เงินทุน การตลาดการประชาสัมพันธ์ และที่ทำการกลุ่ม ปัจจุบันกลุ่มหัตถกรรมดอกไม้ใบยางพาราบ้านหูแร่มีผลิตภัณฑ์กว่า 60 รูปแบบ และสมาชิกในชุมชนมีการผลิตเป็นครอบครัว เกือบทุกครัวเรือนสร้างรายได้ให้แก่สมาชิกในชุมชน ปีละ ประมาณ 300,000 – 400,000 บาท

เอกลักษณ์/จุดเด่นผลิตภัณฑ์ ชาวบ้านได้นำใบยางพาราซึ่งเป็นวัตถุดิบที่มีมากอยู่ในพื้นที่ผ่านกระบวนการ ผลิตทางธรรมชาติผสมผสานกับภูมิปัญญาจากวิถีชีวิต ความสัมพันธ์ในครอบครัว ชุมชน ผลิตภัณฑ์ทุกแบบที่ผลิตขึ้นมาเน้นธรรมชาติ เป็นหลัก ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม

มาตรฐานและรางวัลที่ได้รับ

- มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน (มผช.) เลขที่ มผช.24/2546

- ผลิตภัณฑ์ 5 ดาวจากการคัดสรรสุดยอดหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย ปี 2547

ความสัมพันธ์กับชุมชน ผลิตภัณฑ์ดอกไม้ใบยางพาราบ้านหูแร่สะท้อนวิถีชีวิตความเป็นอยู่ มีชีวิตสัมพันธ์กับการประกอบอาชีพทำสวนยางพารามีความเกี่ยวพันกับทรัพยากร (ใบยาง) การอนุรักษ์แหล่งน้ำ สายธารธรรมชาติ คลองจากกระบวนการผลิต เกิดการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ สร้างงานสร้างอาชีพ และที่สำคัญยังเป็นการสร้างความสัมพันธ์ของครอบครัวในการช่วยเหลือ แบ่งหน้าที่กันทำ เช่น พ่อบ้านช่วยเก็บใบยางพาราและนำใบยางพาราใส่กระสอบปุ๋ยแล้วนำไปแช่น้ำ การเหลาก้านใบ การพันก้าน อีกทั้งลูก ๆช่วยกันย้อมสี ผลิตเป็นดอกไม้ใบยางพาราในรูปแบบต่าง ๆ ร่วมกับแม่ จากภูมิปัญญาสิ่งซึ่งเป็นองค์ความรู้ของชาวบ้านที่เกิดจากการสั่งสม สะสม สามารถคิดเองทำเองเป็นความรู้แบบองค์รวม สามารถถ่ายทอด มีความเชื่อมโยงเหตุการณ์นำไปใช้ในการดำเนินชีวิตได้อย่างเป็นสุข จากครอบครัวอบอุ่นเป็นเกราะป้องกันปัญหายาเสพติด และแก้ไขปัญหาด้านอื่น ๆ ทั้งเศรษฐกิจและสังคมสิ่งแวดล้อมของชุมชน สู่การทำหัตถกรรมภายในครัวเรือนเกือบทุกครัวเรือนนุชมชนทำให้เกิดรายได้เกิน 200,000 บาท/คน/ปี เกิดการสร้างเครือข่ายการผลิตในต่างหมู่บ้านอำเภอ เกิดความรัก ความผูกพัน ความสามัคคี พร้อมกับผลิตภัณฑ์ดอกไม้ใบยางพาราที่มีเอกลักษณ์สะท้อนความเป็นธรรมชาติ ทั้งรูปแบบ สีสัน เป็นที่ติดตาติดใจ โดยเฉพาะ ดอกบัวสงขลาดอกนางแย้ม ดอกบัวยิบโซ่ เป็นต้น

วัตถุดิบและส่วนประกอบ - ใบยางพารา - กระสอบปุ๋ย - สีธรรมชาติ - ไฮเตอร์ - เกสรจากดอกหญ้า

ขั้นตอนการผลิต

- นำใบยางพารา “ใบเพลาด” หมายถึงใบเขียวไม่อ่อนหรือแก่เกินไป

- ใส่ในกระสอบปุ๋ย ไม่แน่นจนเกินไปแล้วนำไปแช่ในน้ำที่ไหลผ่าน (คลอง) ประมาณ 25-30 วัน

- นำใบยางมาใส่ตะกร้าล้างน้ำให้เหลือเฉพาะเส้นใย

- นำใบยางพาราที่ล้างแล้วมาแช่ไฮเตอร์ ประมาณ 1คืนโดยมีอัตรส่วน ไฮเตอร์ 1 ลิตรต่อน้ำ 15 ลิตร และใส่ใบยางพอจมน้ำ

- เพื่อผ่านการแช่ไฮเตอร์แล้วนำใบยางมาล้างให้สะอาด แล้วตากให้แห้ง

- คัดแยกขนาดใบยางพารา จะได้ประมาณ 10 –11 ขนาดขนาดที่ใช้มากที่สุด คือ เบอร์ 2-9 - ถ้าต้องการทำดอกก็นำมาย้อมสีแล้วนำมาผลิตเป็นรูปแบบต่าง ๆ ตามต้องการ ซึ่งมีรูปแบบประมาณ 60 รูปแบบ

เทคนิค/เคล็ดลับในการผลิต ใบยางพาราที่ใช้ต้องเป็นใบเพลาดเท่านั้นใบเพลาด หมายถึง ใบเขียวไม่อ่อนหรือแก่เกินไป