วัดมณีชลขัณฑ์ เดิมชื่อว่าวัดเกาะแก้ว เพราะเป็นวัดตั้งอยู่บนเกาะกลางน้ำ สภาพปัจจุบันถูกถมดินจนไม่เห็นร่องรอยเดิม สิ่งที่น่าสนใจในวัดนี้คือ เจดีย์หลวงพ่อแสง พระอุโบสถ์ พระวิหารและพระพุทธรูปใหญ่ริมน้ำ ซึ่งมีลักษณะงดงามมากมาก
วัดมณีชลขัณฑ์ เป็นวัดพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ ตั้งอยู่ในตำบลพรหมมาสตร์ อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี
วัดมณีชลขัณฑ์ เป็นวัดสำคัญเก่าแก่ของจังหวัดลพบุรี ที่นอกจากจะมีสิ่งสำคัญหลายประการแล้ว ยังเปรียบเสมือน ประตูเมืองลพบุรี วัดมณีชลขัณฑ์ ตั้งอยู่บนเกาะด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือของตัวเมืองลพบุรี ปัจจุบันมีสะพานและถนนสายลพบุรีสิงห์บุรี เชื่อมจนไม่รู้สึกว่าเป็นเกาะ วัดนี้เดิมชื่อว่า " วัดเกาะแก้ว " เพราะเป็นวัดตั้งอยู่บนเกาะกลางน้ำสภาพ ปัจจุบันถูกถมดินจนไม่เห็นร่องรอยเดิม สิ่งที่น่าสนใจในวัดนี้ คือ พระพุทธรูปปางนาคปรกที่มีความงดงาม ต้นศรีมหาโพธิ์ พระอุโบสถ พระวิหาร และพระพุทธรูปใหญ่ริมน้ำซึ่งมีลักษณะงดงามมาก ในหน้าเทศกาลเดือนสิบสอง วัดนี้เป็นแหล่งชุมนุมของประชาชนมาแข่งเรือและลอยกระทงกันเป็นประจำทุกปี และจุดเด่นที่สำคัญของพระอารามหลวงแห่งนี้ก็คือ เจดีย์หลวงพ่อแสง
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระราชนิพนธ์ไว้เมื่อคราวเสด็จประพาสมณฑลอยุธยา พ.ศ.2421 มีความตอนหนึ่งว่า "…ขรัวแสงคนทั้งปวงนับถือกันว่าเป็นผู้มีวิชาเดิมตั้งแต่เมืองลพบุรีเข้าลงไปฉันเพลที่กรุงเทพฯได้ เป็นคนกว้างขวาง เจ้านายขุนนาง เป็นที่รู้จักกันหมด ได้สร้างเจดีย์ไว้องค์หนึ่งที่วัดมณีชลขัณฑ์ ตัวไม่ได้อยู่วัดนี้ หน้าเข้าพรรษาอยู่ที่วัดอื่น ถ้าออกพรรษาแล้วมาปลูก โรงอยู่ริมเจดีย์องค์นี้ ซึ่งก่อเองคนเดียวไม่ยอมให้คนอื่นช่วย ราษฎรนับถือพากันช่วยเรี่ยรายอิฐปูน และพระเจดีย์องค์นี้จะทำแล้วเสร็จตลอดไป หรือจะทิ้งให้คนอื่นช่วยเมื่อตายแล้ว ไม่ได้ถามดูของเธอก็สูงดีอยู่…"
ปัจจุบันเจดีย์หลวงพ่อแสงกำลังเอนไปทางด้านทิศใต้ จนบางคนให้สมญานามใหม่ว่า "หอเอนเมืองลพบุรี"