งานสลุงหลวง กลองใหญ่ ปีใหม่ เมือง นครลำปาง จัดขึ้นเพื่ออนุรักษ์ ขนบธรรมเนียมประเพณีอันดีงาม และคงไว้ซึ่งเอกลักษณ์ที่โดดเด่นเป็นมนต์ เสน่ห์ของจังหวัดลำปางที่แตกต่างจากจังหวัดอื่นในภาคเหนือ
“สลุง” เป็นภาษาพื้นเมืองของชาวล้านนา หมายถึง ภาชนะใส่น้ำ ซึ่งส่วนใหญ่ทำ ด้วยโลหะเงิน มีลักษณะเช่นเดียวกับขันน้ำ มีขนาดแตกต่างกันตามความต้องการใน การนำไปใช้สอย “หลวง” แปลว่า ใหญ่ “สลุงหลวง” จึงแปลว่า ภาชนะใส่น้ำใบใหญ่
"สลุงหลวง" ของชาวลำปาง ทำด้วยเงินหนัก 38 กิโลกรัม หรือ 2,533 บาท มีควาวกว้าง 89 เซนติเมตร สูง 49 เซนติเมตร ชาวลำปางได้ร่วมกันบริจาคทรัพย์เป็น จำนวนถึง 432,398 บาท เพื่อจัดสร้างขึ้นในปี 2533 มีการจารึกภาษาพื้น เมืองล้านนา อยู่บนขอบด้านนอกของสลุงหลวง มีข้อความว่า "สลุงแก่นนี้จาวเมืองลำปางแป๋งต๋านไว้ใส่น้ำอบ น้ำหอม ขมิ้น ส้มป่อย สระสรง องค์พระเจ้าแก้วมรกตดอนเต้า เวียงละกอนในวันปี๋ใหม่เมือง เพื่อค้ำจุนพระ ศาสนา ฮอดเติงห้าปันวรรษา"
สะท้อนให้เห็นถึงวัตถุประสงค์ในการจัดสร้าง “สลุงหลวง เพื่อใช้เป็นภาชนะใส่ น้ำสรงพระแก้วมรกตดอนเต้า องค์พระศักดิ์สิทธิ์ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน คู่ บ้านคู่เมืองลำปาง โดยจัดสร้างให้มีความใหญ่โต สมศักดิ์ศรีมีความแข็งแรง ทน ทาน สอดคล้องกับการใช้สอยในพิธีที่จัดขึ้น เป็นการแสดงออกถึงความสามัคคีของ ชุมชนชาวลำปาง และเป็นการรักษาวัฒนธรรมให้สืบไป และเพื่อเป็นการสร้างจุดเด่นและเอกลักษณ์ให้แก่เมืองลำปาง ให้เป็นสมบัติประจำเมือง โดยมีพิธีบายศรี สู่ขวัญสลุงหลวงเงินของชาวลำปาง ในวันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2533
ต่อมาทางชมรมเทิดมรดกเขลางค์นคร ได้จัดสร้างฐานสลุง ทำด้วยไม้แกะสลักและ ประดิษฐ์เป็นรูปเทวดารอบๆ ฐานขึ้นอีก 6 องค์ ในปี 2534 ประกอบเป็นฐาน สูง ขนาด 91 เซนติเมตร กว้าง 80 เซนติเมตร บุด้วยเงินบริสุทธิ์ หนัก 1,500 บาท (23 กิโลกรัม) หุ้มโดยรอบ ทำให้“สลุงหลวง”ที่ตั้งบนแท่นแลดู สง่างามเข้ากันเป็นอย่างดี ในปีเดียวกันชาวลำปางได้ร่วมกันบริจาคเงินสร้าง บังวันโลหะเงิน เป็นเครื่องประดับ “สลุงหลวง”อีกชิ้นหนึ่ง ซึ่งชาวลำปาง ภาคภูมิใจ
ในวันที่ 12 เมษายน ของทุกปี ถูกกำหนดให้จัดพิธี“แห่สลุงหลวง” ขึ้นเพื่อความเป็นศิริมงคลแก่ชาวลำปางในช่วงเทศกาล“ปี๋ใหม่เมือง”(ประเพณีสงกรานต์ ) ซึ่งได้จัดต่อเนื่องกันมานานกว่า 20 ปี สืบทอดเป็นขนบธรรมเนียมประเพณี อันดีงาม
ในช่วงเดือนเมษายนของทุกปี ถือเป็นช่วงเวลาสำคัญในเทศกาลเถลิงศกใหม่ของชาวล้านนาที่เรียกว่า งานประเพณี“ปี๋ใหม่เมือง”(เทศกาลสงกรานต์) ซึ่งมักจะจัดงานอย่างยิ่ง ใหญ่ในระหว่างวันที่ 9-13 เมษายน โดยความร่วมมือของจังหวัดลำปาง เทศบาลนคร ลำปาง หน่วยงานราชการ รัฐวิสาหกิจ เอกชน สมาคม ชมรม และประชาชนชาวลำปาง
งาน “สลุงหลวง กลองใหญ่ ปีใหม่ เมือง นครลำปาง” จัดขึ้นเพื่ออนุรักษ์ ขนบธรรมเนียมประเพณีอันดีงาม และคงไว้ซึ่งเอกลักษณ์ที่โดดเด่นเป็นมนต์ เสน่ห์ของจังหวัดลำปางที่แตกต่างจากจังหวัดอื่นในภาคเหนือ คือ เทศกาล “ปี๋ใหม่เมืองนครลำปาง” นอกจากจะเต็มไปด้วยขนบธรรมเนียมประเพณีอันงดงามแล้ว ยังมีสีสันที่สัมผัสได้ถึงกลิ่นไอแห่งความสุขบนถนนทุกสาย ซึ่งเต็มไปด้วยความชุ่มฉ่ำของสายน้ำ ผู้คนนับหมื่น ทั้งเด็ก ผู้ใหญ่ วัยรุ่น หนุ่มสาวชาวลำปาง และนักท่องเที่ยวที่มาร่วมสนุกสนานกันอย่างเต็มที่สะท้อน ให้เห็นถึงวิถีชาวลำปางได้เป็นอย่างดี