เป็นงานที่จัดขึ้นเป็นประจำทุกปี เพื่อให้ชาวสุโขทัยและจังหวัดใกล้เคียง ได้ร่วมสักการะพระแม่ย่า สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองสุโขทัย เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวจังหวัดสุโขทัย ตลอดจนเพื่อเป็นการประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยว และสืบสานศิลปวัฒนธรรมที่ดีงาม
กำหนดการจัดงาน ประมาณเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปี สถานที่จัดงานบริเวณสนามหน้าศาลากลางจังหวัด
ประวัติความเป็นมา ในศิลาจารึกหลักที่ 1 ด้านที่ 3 บรรทัดที่ 4 กล่าวว่า "เบื้องหัวนอนเมืองสุโขทัยนี้มีกุฎีพิหารปู่ครูอยู่ มีสรีดภงส มีป่าพร้าวป่าลาง มีป่าม่วงป่าขาม มีน้ำโคก มีพระขพุง ผีเทพยดา ในเขาอันนั้นเป็นใหญ่กว่าทุกผีในเมืองนี้ ขุนผู้ใดถือเมืองสุโขทัยนี้แล้ ไหว้ดีพลีถูก เมืองนี้เที่ยง เมืองนี้ดี…"
ในสมัยสุโขทัย สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมือง คือ เทวดาที่อยู่ที่เขาหลวง (พระขพุง) เชื่อกันว่า คือ พระแม่ย่าในปัจจุบัน พระแม่ย่าเป็นเทวรูปหินสลักจากหินชนวน สูงประมาณหนึ่งเมตรเศษ ประทับยืน ทรงพระภูษาท่อนล่างและไม่ทรงฉลองพระองค์เทวรูปนี้เดิมประดิษฐานอยู่ในถ้ำพระแม่ย่า ซึ่งเป็นเพิงหินขนาดใหญ่บริเวณเขาหลวง อยู่ห่างจากเมืองเก่าสุโขทัยประมาณ 7 กิโลเมตร ต่อมา พ.ศ. 2458 สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้เสด็จตรวจราชการหัวเมืองฝ่ายเหนือ ได้รับสั่งให้พระยารามราชภักดี เจ้าเมืองสุโขทัยสมัยนั้นอัญเชิญพระแม่ย่ามาประดิษฐานไว้บนศาลากลาง (หลังเดิม ปัจจุบันถูกรื้อไปแล้ว) ต่อมาปี พ.ศ. 2496 จังหวัดสุโขทัยได้สร้างศาลพระแม่ย่าขึ้นที่หน้าศาลากลางจังหวัด และอัญเชิญพระแม่ย่าขึ้นประดิษฐาน ปรากฏว่ามีประชาชนมาสักการะบูชากราบไหว้เป็นจำนวนมาก เพราะถือว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองของชาวสุโขทัย ทุกปีทางจังหวัดสุโขทัยจะจัดงานเฉลิมฉลองพระแม่ย่าเป็นงานประจำปีร่วมกับงานกาชาดของจังหวัด ต่อมาในปี พ.ศ. 2540 ได้มีการปรับปรุงศาลพระแม่ย่าขึ้นใหม่และแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2541
งานสักการะพระแม่ย่าและงานกาชาดจังหวัดสุโขทัย เป็นงานที่จัดขึ้นเป็นประจำทุกปี เพื่อให้ชาวสุโขทัยและจังหวัดใกล้เคียง ได้ร่วมสักการะพระแม่ย่า สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองสุโขทัย เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวจังหวัดสุโขทัย ตลอดจนเพื่อเป็นการประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยว และสืบสานศิลปวัฒนธรรมที่ดีงามของจังหวัดสุโขทัย ซึ่งในปีนี้จังหวัดสุโขทัย กำหนดจัดงานขึ้นระหว่างวันที่ 24 กุมภาพันธ์ - 4 มีนาคม 2555 บริเวณริมแม่น้ำยม หน้าศาลากลางจังหวัดสุโขทัย
สำหรับกิจกรรมภายในงานประกอบด้วย การสักการะพระแม่ย่า การออกรางวัลสลากกาชาด การแสดงศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้าน การจัดนิทรรศการ การแสดงและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ชุมชน หรือสินค้า OTOP การจำหน่ายสินค้าราคาถูก การออกร้านมัจฉากาชาด การเดินแบบแฟชั่นกาชาดการกุศลของผู้แสดงกิตติมศักดิ์ นิทรรศการของส่วนราชการ และการแสดงคอนเสิร์ตวงดนตรีชื่อดัง